آمار
وب سایت:
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمد لله رب العالمین و الصلاه و السلام علی سید نا و مولانا محمد و آله المنتجبین و اصحابه المکرمین .
قال الله تعالی : واعتصموابحبل الله جمعیا و لاتفرقوا
با عرض سلام خدمت حضار محترم و سروان گرامی و با کسب اجازه از محضر نماینده مقام معظم رهبری(1) و شما بزرگواران می خواهم – در این فرصت زمانی که در اختیار حقیر قرار داده شده است- به بحث درباره دو موضوع کلی که از یکدیگر قابل انفکاک نیستند بپردازم .
یکی از این دو موضوع راجع به اهمیت نماز جمعه و نمازجمعه و نماز جماعت و دیگری مربوط بر علما و روحانیون و حوزه های علمی در منطقه است که ابتدا به موضوع جمعه و جماعت و سپس به موضوع دوم خواهم پرداخت.
وحدت یک پارچگی و محبت و همدلی در میان افراد از اصلی ترین اهدافی است که هر مکتبی بدان توصیه می کند و در راه محقق ساختن آن در میان پیروان خود می کوشد تا از این طریق حاشیه محکمی را ایجاد کند و اسباب ماندگاری و استمرارش را فراهم نماید. مکتب الهی اسلام نیز بیشترین اهمیت را به این اصل معطوف داشته است و مسلمانان را مکررا به همبستگی و اتحاد فراخوانده و با برحذر داشتن آنان از عواقب وخیم و ناگواری که جدایی و تفرقه در پی دارداز هم پاشیده شدن و شکست امتهایی را گوشزد کرده است که وحدت و هماهنگی را نادیده گرفته وبه خصومت وجدال با هم پرداخته اند خداوند می فرماید و اطیعو االله و رسوله و لا تنازعوافتفشلوا و تذهب ریحکم (انفال : 46) و یا : و لاتکونواکالذین تفرقوا و اختلفوا من بعد ماجاء هم البینات و اولئک لهم عذاب عظیم (آل عمران ک 105)
همچنین پیامبر عظیم الشان اسلام – صلی الله علیه وآله و سلم – فرموده است : المومن للمومن کالبنیان یشد بعضه بعضا و در حدیث دیگری می فرمایند المسلم اخو المسلم لایخونه و لایکذبه و لایخذله : کل المسلم علی المسلم حرام عرضه و ماله و دمه .
علاوه بر دستورات اکیدی که اسلام دراین زمینه دارد و به برخی از آنها اشاره شد- برنامه های عملی آن نیز به گونه ای پایه ریزی شده اند که انسان را – در صورت رفتار نمودن به آنها – در راستای حرکت به این سمت و رسیدن به این هدف یاری می کنند.
در این میان می توان به نماز جماعت – به عنوان یکی از مظاهر زیبای این وحدت و همسویی – اشاره کرد که درآن جمع کثیری از مردم هر روز چندین بار برای رسیدن به یک هدف واحد بدون این که امتیازی با هم داشته باشند در کنار هم می ایستند و به عبادت و پرستش خدای یگانه می پردازند و این کار را هر هفته یک بار در اجتماع بزرگتر تکرار می کنند و طی آن همبستگی و عشق به همدیگر را نیز تمرین می کنند و قرب جسمانی را وسیله رسیدن به قرب معنوی و روحانی قرار می دهند. اهمیت حضور دسته جمعی در نماز تا حدی است که برخی از مذاهب اسلامی با استناد به آیه : و اذا کنت فیهم فاقمت لهم الصلاه فلتقم طائفه منهم معک ...(نساء : 102 ) که با وجود حضور در میدان جنگ و ترس از دشمن به اقامه نماز جماعت دستور داده است شرکت در نماز جماعت را برای مردان – در صورت نداشتن عذر – واجب شمرده اند و دراین باره آسان ترین فتوای اهل علم مستحب بودن موکد شرکت در نماز جماعت است.
البته این اختلاف نظر در نمازهای یومیه است اما در مورد نماز جمعه همه مذاهب اربعه بر واجب بودن آن متفق القولند و شرکت درآن را – با در نظر گرفتن شرایطی برای مردان الزامی می دانند خداوند فرموده است : یا ایها الذین آمنوا اذا نودی للصلاه من یوم الجمعه فاسعوا الی ذکر الله و ذرو البیع (جمعه : 9) و پیامبر – صلی الله علیه و آله وسلم – نیز فرموده است : من ترک ثلاث جمع تهاونا بها طبع الله علی قلبه .
براین اساس نماز جماعت و به ویژه نماز جمعه همیشه در میان مسلمانان از اهمیت خاصی برخوردار بوده است و در سرتاسر دنیای اسلام به محض شنیدن صدای اذان مسلمان به سوی مساجد می شتابند تا در نماز جماعت شرکت کنند و در بسیاری از بلاد اسلامی چنانچه نماز گذار عجله نکند نمی تواند جای مناسب را برای خود پیدا کند.
پس از انقلاب شکوهمند اسلامی در ایران نماز جمعه سامان تازه ای یافت و بعدها به منظور حسن اجرای آن ستاد ویژه ای شکل گرفت تا این امر خطیر را به نحوی شایسته مدیریت کند اما متاسفانه دلایلی از جمله نا امنی در اوایل انقلاب مانع آن شد که این فریضه بزرگ در مناطق کردنشین به شکل مطلوب انجام شود. هرچند در فقه مذاهب چهارگانه اهل سنت عدالت شرط صحت امامت در نماز نیست اما اهتمام دادن به عدالت در کنار دیگر شرایط علمی و اخلاقی چنان است که انتفای آن را در امام جماعت عذری مجوز برای عدم حضور در نماز جماعت به شمار آورده اند.
اهتمام نکردن جدی به این مطلب و انتخاب نمودن کسانی خاص برای انجام دادن این این امر مهم و کم توجهی به شایستگی های لازم متاسفانه به تدریج باعث آن شد که مردم اشتیاق چندانی به حضور در این مراسم دینی نداشته باشند بلکه در مواردی بعضی از همین افراد خود علت شرکت نکردن مردم شده اند و به جای این که عامل وحدت و هماهنگی میان مردم باشند به عاملی برای نفرت وجدایی بدل شده اند- به وجود آمدن جمعه های متعدد در هر شهر و یا رفتن اشخاص به بعضی از روستاهای دور و نزدیک برای اقامه نماز جمعه را می توان از نتایج بارز و روشن قرار گرفتن و بقای چنین اشخاصی در این سمت دانست.
مناطق کردنشین از دیر باز تاریخ - مرکزی باشکوه برای نشر و توسعه علوم و معارف اسلامی بوده است و دانشمندان نام آور و صاحب آوازه ای را به خود دیده است که در کنارارشاد و راهنمایی مردم به توسعه علوم اسلامی و مقدمات و لوازم آن همت گمارده اند و مدارسی را اداره کرده اند که بعضی از فارغ التحصیلان این مدارس سنتی کوچک ولی با کیفیت توانسته اند بار دیگر عالمان بزرگ جهان اسلام رقابت کنند و از شهرت و آوازه خاصی برخوردار شوند. کسانی چون دینوری – یوسف اصم- علامه بیتوشی – زهاوی و بدیع الزمان کردستانی و شهید شهریکندی و شهید برهان عالی و شهید عظیمی و شیخ الاسلامی تنها نمونه هایی از این رادمردان بزرگند.
در جوار مساجد شهرها و در بیشتر روستاها مدارسی – اکثراٌ کوچک - وجود داشته است که طالبان علم و معرفت در آنها به فراگیری علوم اسلامی پرداخته اند و کم تر روستایی پیدا شده است که مرکز علمی را در جنب خود نداشته باشد.
این دانشمندان و نیز طلابی که در محضر آنان تلمذ می کردند از طرف خود مردم تامین می شدند و با وجود این که مردم در آن دوران امکانات مالی چندانی را هم نداشته اند اما هرچه که داشته اند را در طبق اخلاص نهاده اند و تا این اواخر این مدارس را گرم و پرشور نگاه داشته اند.
در چند دهه اخیر و تقریباٌ کمی قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ایران ـ<ۀآـِ که در کل جهان در حال شکل گیری بود وضعیت روحانیون و طلاب را نیز تحت تاثیر قرارداد واین مدارس را دستخوش تغییر و تحول کرد.
اوضاع سیاسی پس از انقلاب و حضور گروههای چپ در منطقه نیز مزید بر علت شد و مدارس دیگر رواج قبلی خود را از دست دادند.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی همگی چشم انتظار را به انقلاب دوخته بودند به امید این که دوباره و در سایه انقلاب اقبال از دست رفته را باز یایند و مدارس فعالیت خود را از سرگیرند و همانند سابق پذیرای خیل عظیم طلاب علوم دینی شوند و وضع نابسامانی که داشتند سامان یابد.
تاسیس مرکز بزرگ اسلامی در سال 59 به دستور حضرت امام علیه الرحمته – که رسیدگی به وضع طلاب و روحانیون را سرلوحه کارخود قرارداده بود پاسخ مثبتی به این توقع و انتظار بود. تاسیس این مرکز چراغ امید را در دلها روشن نمود و دیری نپایید که نوجوانانی لباس مقدس طلبگی را به تن کردند و مدارس علوم دینی مملو از طلابی شد که می خواستند با بهره گیری از فرصتی که پیش آمده است بازار به کساد رفته علوم دینی را رواجی دوباره بخشند اما مسایلی از قبیل نا امنی در منطقه جنگ تحمیلی هجمه تبلیغاتی دشمنان اسلام رواج یافتن ناخواسته ارزشهای مادی در مقابل ارزشهای بلند معنوی وو نبودن فرصت کافی برای عملکرد حساب شده و درست باعث شد که این شور و اشتیاق سرکوب شود و دوباره مدارس علوم دینی روبه ضعف نهند و در نهایت تعطیل یا نیمه تعطیل شوند.
تعطیلی این مدارس سنتی مقدمات تعطیلی مدارس را هم که زیر نظر مرکز اداره می شدند ودر اصل از همین مدارس سنتی نیرو می گرفتند فراهنم نمود و مدارس وابسته به مرکز بزرگ اسلامی نیز به تدریج از رونق افتادند.
اخیراٌ به لطف خداوند شاهد تلاشهایی در جهت احیای مدارس رسمی هستیم که امید است با تدبیر و ژرف نگری کاری شود که این مدارس تا رسیدن به مقصد نهایی ادامه یابند. البته باید در نظر داشت که طی این مسیر مستلزم مجموعه ای از اقدامات سنجیده و حساب شده است و نیز امکاناتی را می طلبد که باید بسیار دقیق عمل کرد و امکانات لازم را فراهم آورد تا شاید این بار نیز شاهد رونق گرفتن مدارس دینی در این مناطق باشیم و در هر حال نباید ناامید شد و لطف پروردگار در حق بندگانش را نا دیده گرفت. به ویژه که برابر صریح آیه قرآن خداوند حفاظت از این دین را عهده دارشده است که : انا نحن نزلنا الذکرو اناله لحافظون و عده الهی تخلف ناپذیر است.
درآخر متذکر خواهم شد که چه در مورد ائمه جمعه وچه در اداره کردن شایسته این مدارس استفاده از فکر و تدبیر صاحب نظران و بهره گرفتن از مشورت اشخاص فهیم – دلسوز و درد آشنا ضروری است تا باشد که با همکاری و همفکری آنان و بابه کارگیری افرادی شایسته و توانمند بتوان حوزه های علمی را اهم از رسمی یا سنتی – که به نظر من هردو مکمل همدیگرند- فعال نمود که این کار بی شک هم خدمتی است به اسلام و هم تقویت نمودن کسانی را در بردارد که در عین کم توقعی جزو پشتیبانان طبیعی این نظام ورهبری فرزانه وفاداران به آنانند.
به امید آینده ای درخشان تر و توفیق و پیشرفت هرچه بیشتر آرمانها و اهداف اسلامی
والسلام علیکم و رحمته الله و برکاته (دکتر عابد نقیبی)
(1) متن یاد شده از طرف دكتر عابد نقیبی در حضور نماینده مقام معظم رهبری حضرت آیه الله حسینی شاهرودی و حضار قرائت گردید.
نظرات شما عزیزان:
.: Weblog Themes By Pichak :.
